Verhaal van Karin van Egmond

Mag de black box wat transparanter?

Ik merk dat veel mensen van mijn generatie – ik ben 29 – weinig kennis hebben over pensioen. Het ís ook enorm ingewikkeld, wanneer je je erin verdiept. Maar toch – pensioen is steeds actueler: het is belangrijk om te weten waar jouw pensioenfonds in investeert. Terwijl je er meestal weinig invloed op hebt bij welk pensioenfonds je bent aangesloten. Ik begrijp dus best dat veel jonge mensen zich er nauwelijks in verdiepen en het weleens vermoeiend vinden dat ik het er wél regelmatig over heb. Maar ja, dat heb ik van huis uit meegekregen. Daar voeren we soms verhitte discussies met elkaar. Oók over hoe pensioen geregeld is in Nederland.

Ik werk in loondienst bij het ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid als adviseur Leren en ontwikkelen. Voor mij is pensioen dus vanzelf geregeld via ABP. Dat is prettig en geeft een gevoel van zekerheid.  Maar evengoed vind ik dat je nog heel veel zelf uit moet zoeken. Bijvoorbeeld hoe je je fiscale jaarruimte bepaalt en of je die wilt gebruiken. Daar moet je echt moeite voor doen. Ik hoorde het bijvoorbeeld via de podcast Jong Beleggen.  Ook de ABP-website vind ik handig; daar vind je bijvoorbeeld wat het gevolg is van gebeurtenissen in je leven voor je pensioen. Maar je moet er wél zelf naar op zoek gaan en je moet er zelf je weg in zien te vinden.

In die zin vind ik pensioen een beetje een black box. Je werkgever en jij leggen geld in, maar wat gebeurt er dan mee?  Hoe wordt het besteed, zodat het meer waard wordt en jij er op je 67^ste een goed pensioen uit krijgt? Hoe weet je of je geld zo wordt geïnvesteerd zoals jij het graag zou willen? Ik zou bijvoorbeeld willen dat er vooral in duurzame bedrijven wordt geïnvesteerd. Maar hebben mijn pensioenfonds en ik hetzelfde beeld bij wat duurzaam ís? Ik zou er ook echt niet gelukkig van worden als er geld naar fossiele brandstoffen of wapens zou g aan. Aan de andere kant heb ik niet de kennis in huis om te weten wat verstandige investeringen zijn, zodat er over veertig jaar voldoende geld is voor mijn pensioen en dat van mijn leeftijdgenoten.

Dus aan de ene kant is er dus het gemak dat ik er zelf niet over na hoef te denken en dat het voor mij geregeld wordt. Maar aan de andere kant zou ik het prettiger vinden wanneer het allemaal wat transparanter zou zijn.

Via mijn vorige werkgever was ik een tijdje aangesloten bij een ander pensioenfonds: BeFrank. Daar kon ik zelf keuzes maken: Waarin wilde ik mijn geld belegd hebben? Daar kon ik bijvoorbeeld kiezen voor duurzame beleggingen en ik kon zelfs zien wat dat betekende voor de rente-opbouw. Die keuzevrijheid was heel prettig!

Als ik ABP iets mee zou mogen geven, zou het dit zijn: investeer in bedrijven die de wereld een beetje beter maken. Zijn bedrijven die zichzelf duurzaam noemen dat ook echt? Of voor bijvoorbeeld maar voor 10%? Dat zou ik namelijk niet als duurzaam classificeren.

Maak pensioenopbouw voor ZZP’ers ook toegankelijk en betaalbaar. Vooral voor de groep ZZP’ers die niet 3000 euro per dag omzetten; de mensen die vaak gedwongen ZZP’er zijn geworden. Misschien is dat geen taak voor een pensioenfonds, maar voor de overheid. Maar ABP is van pensioenen en zou het een opdracht voor zichzelf kunnen maken. Want ik vind dat wij als samenleving de verantwoordelijkheid hebben om voor deze ZZP’ers te zorgen!

En ja, een stukje voorlichting zou ook wel fijn zijn. Over zoiets als die fiscale ruimte en andere regelingen. Er is hier wel een pensioenambassadeur en soms zie ik informatie voorbij komen. Maar ik weet niet of jonge mensen daar zo op aanhaken. Ik ben bang dat ze toch een beetje denken: ‘Het is toch goed geregeld? Dan hoef ik er ook niet meer over na te denken.’ Maar het is belangrijk dat we er wél over nadenken! Iets meer transparantie zou daarbij helpen…