Er ontstonden openhartige en inspirerende gesprekken: soms met bekende landgenoten zoals historica Els Kloek en schrijver en oud-politicus Jan Terlouw, soms met onbekende, maar bijzondere mensen. Zoals Roxanne Salehi, tot voor kort Kinderdirecteur Natuur & Duurzaamheid van Flevoland en leerling op de eerste ecologische basisschool. Of kolonel Sylvia Babusch die als eerste vrouw binnen de Luchtmacht hoge posities bekleedde.
Het resultaat is een terug- en vooruitblik op Nederland. Hoe ging ons land de afgelopen 100 jaar om met duurzaamheid, welzijn en gelijke kansen voor iedereen, wat gebeurt er nu en wat is het perspectief op de komende 100 jaar? We spreken de regisseur voor de première van de documentaire.
Had u gelijk voor ogen welk verhaal u wilde vertellen?
“Ja, het idee kwam wel snel in mij op. Ik maakte al eerder films voor ABP en uitvoeringsorganisatie APG. Ik weet dat het voor hen niet ophoudt bij pensioen verstrekken: ze zetten hun kennis en netwerk in voor maatschappelijke thema’s.
Mijn idee was dan ook om kijkers inspiratie te geven over duurzaamheid, welzijn en kansengelijkheid: een verhaal te vertellen dat pensioenopbouwers en pensioengenieters, mensen met een hart voor onderwijs, wetenschap, defensie en politiek, anders laat kijken.
Deze film is eigenlijk het omgekeerde van het journaal. Dus niet aandacht gericht op wat er fout gaat, maar achteromkijken naar de afgelopen jaren en daarna vergezichten scheppen op het gedroomde Nederland van straks. Een kijk op de toekomst en een visie hoe je daar invloed op kunt uitoefenen.”
En hoe ziet dat Nederland van straks eruit?
“Tijdens de opnames kwamen we erachter dat er vanuit de politiek of samenleving over het algemeen niet echt een visie is over waar we als Nederland naartoe willen. In welk land willen we leven? Die visie is wel nodig.”
Hoe breng je dat in beeld in een documentaire met als insteek 100 jaar pensioen?
“Het pensioen zelf neemt een bescheiden plek in. Vragen die aan bod komen, zijn ‘Hoe is duurzaamheid een steeds grotere rol gaan spelen?’, ‘Hoe zijn we omgegaan met kansengelijkheid voor vrouwen of groepen die niet altijd hun stem konden laten horen?’ en ‘Hoe zit het met welzijn?’.
De mensen in de film passen op verschillende manieren in het verhaal. Zoals Maaike Leichsenring, oud-studente van de TU Delft. Zij kreeg het advies dat techniek niets is voor meisjes. Toch ging ze studeren en nu doet ze onderzoek naar duurzame energie.”
Zijn de antwoorden op de vragen die u stelt altijd positief?
“Nee, we laten zeker ook het tegengeluid horen. Wetenschapper Rutger Hoekstra zet vraagtekens bij het meten van de welvaart in economische cijfers. Hij ziet dat pensioen veel mensen onafhankelijk heeft gemaakt. Ze kunnen leven zoals ze dat zelf willen. Maar Rutger stelt dat je pensioen ook kunt zien als oorzaak voor meer eenzaamheid onder ouderen. Door pensioen voelen Nederlanders zich haast niet meer verantwoordelijk voor hun ouders.
Het verhaal van Ibrahim, een jongen die 6 jaar geleden met zijn ouders uit Syrië vluchtte, haakt hierop in. Vader en moeder hebben hem veel liefde en zorg gegeven en zien dit als een soort van lening. Die liefde en zorg krijgen ze terug van hun kinderen als ze oud en hulpbehoevend zijn.”
In uw films staan altijd mensen centraal. Zo ook hier. Waarom die aanpak?
“Ik wilde ontmoetingen creëren tussen mensen die allemaal een interessante zienswijze hebben op de toekomst. Mensen uit elk decennium die hun wereld openstellen en van daaruit hun perspectief laten zien. Kinderen, volwassenen, pensioenopbouwers, pensioengenieters; een bont gezelschap van mensen. Juist doordat het echte, persoonlijke verhalen zijn en er oprechte interesse ontstaat tussen mensen, ontstaat er inspiratie en raken de verhalen je.”
